Vurun Kahpeye - Halide Edib Adıvar

   Halide Edib Adıvar'ın ilk olarak 1926 yılında eski türkçe harflerle basılmış kitabının ben Özgür Yayınevinden yeniden düzenlenerek basılmış 1997 yılı birinci basımını okudum. 185 sayfa olan kitapta yayınevinin sunuş ve açıklamalarının dışında, 1926 yılı basımının fotoğrafları ve bir de Selim İleri'nin kitap hakkındaki görüşlerini ifade ettiği bir yazı da eklenmiş.

   Türk sinemasında bir kaç kez perdeye de aktarılmış olan bu roman Halide Edib'in ikinci romanıdır. Yazar bu romanında Anadolu halkının Milli Mücadele'ye bakışını, yeni oluşan ve Milli Mücadele'nin sembolü haline gelen Kuvayı Milliye, Osmanlının son dönemdeki durumu gibi konuları irdelemiş.

   Kitabın konusuna gelince; Aliye yetim büyümüş, Kız Öğretmen Okul'unu bitirmiş genç ve idealist bir öğretmendir. Aliye'nin bir Anadolu kasabasına tayini çıkar. Fakat görev için gittiği bu kasabada onun ilerici, idealist görüşleri düşmanla işbirliği içerisinde olan, gerici kişilerin düşmanlığını kazanmasına neden olur. Aliye Kuvayı Milliye'de komutan olan Tosun Beyle tanışıp, nişanlanır. Ona kasabayı Yunan ordusundan kurtarmasında yardımcı olur. Fakat Yunan ordusunun kasabayı terk etmesinden hemen sonra bir kaç işbirlikçi, yobaz halkı galeyana getirerek Aliye öğretmeni kahpe ilan ederek onun için korkunç sonu hazırlarlar..

   Kitap yazarın şu sözleri ile başlıyor " Toprağınız toprağım, eviniz evim; burası için, bu diyarın çocukları için bir ana, bir ışık olacağım ve hiçbir şeyden korkmayacağım; vallahi ve billahi!"

   Aslında bu kitaptan da anlıyoruz ki Milli Mücadele yalnızca düşmana karşı yapılmamıştır. Düşmanın yanında, para için düşmanla işbirliği yapanlara, dini halkı kandırmak için kullananlara yani kısaca kendi içimizdeki hainlere karşı da verilmiş bir mücadeledir. Ve yine kitaptan anladığımıza göre her türlü şartta vatanseverler fikirlerinden ödün vermeden vatanları için mücadeleye devam etmişlerdir. Vatan savunmasında ister istemez ikiye bölünen halkın altında yatan asıl nedenin cahillik olduğunu ve eğitimin ne kadar önemli olduğunu da vurgulamış yazar bizlere.

   Halide Edib bu romanında özellikle Anadolu insanının düşünce yapısını çok iyi analiz etmiş ve kullandığı sade, akıcı dille okuyucuya kolayca aktarmıştır.

Kitaptan Alıntılar:

• Her zaman, her tehlike dakikasında iyi kötü kudrete temas ettiği zannedilen insanlardan herkes medet umar.
• Hayatın bazı ezeli anları vardır ki ne müddeti, ne şekli, ne tarifi vardır. Sadece bir tahassüs (duygulanım), sadece bir hayat sarsıntısıdır.
• ..bütün idealist adamlar, muayyen bir maksada varlığını vakfedenlerin(adayanların) zulmüyle zalimdir. Çünkü bunlar için, insani rabıtalar(bağlar), en kavi ve kadir aşklar, maksattan sonra gelen şeylerdir ve maksatları için hiç bir elemden, hiçbir fedakarlıktan, hiçbir kurbandan kaçınmazlar. Bunların bu kudretidir ki, ihtilalleri, millet tarihinde yeni dönümü, herhangi sarsıntıyı, kan ve facia mukabilinde vücuda getirir.

Keyifli Okumalar :)